Χωρίς αμφιβολία τους τελευταίους τρείς-τέσσερεις  μήνες ζούμε ένα οξύμωρο φαινόμενο: Στη διάρκεια της κρίσης χρέους στην Ευρώπη, το ευρώ έχει ενισχυθεί  και το δολάριο έχει εξασθενήσει, όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα.

Θα αφήσουμε καταρχήν τα σχεδιαγράμματα  να  μιλήσουν  σε αυτό το σχόλιο, αλλά ως ένα εισαγωγικό σημείωμα θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει μία δυναμική όπου όλοι οι συμμετέχοντες κερδίζουν στη υπό διαμόρφωση ισορροπία ισοτιμιών.

Η ευρωζώνη υποφέρει από έλλειψη ρευστότητας. Οι ΗΠΑ πρέπει να διορθώσουν  το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών τους (κυρίως εμπορικό), στο δρόμο προς την πλήρη ανάκαμψη. Το QE2 (γνωστό και ως χρηματοδότηση του χρέους μέσω της Fed) συνέπεσε με την επέκταση της γραμμής του swap μεταξύ της  Federal Reserve Bank (Fed) και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Ισχυρισμός μας είναι ότι η ενίσχυση του ευρώ μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τα swap μεταξύ των δύο κεντρικών τραπεζών. Τα swap προσφέρουν ρευστότητα στην Ευρωζώνη ενώ αποδυναμώνουν το δολάριο και έτσι αυξάνουν τις Αμερικανικές εξαγωγές.

Φυσικά, η συρρίκνωση του εμπορικού ελλείματος των ΗΠΑ απαιτεί χρόνο, αλλά τα αποτελέσματα ήταν ήδη εμφανή το Φεβρουάριο, όταν το έλλειμμα μειώθηκε από 47 δισ. δολάρια σε 45.8 δισεκατομμύρια δολάρια, όπως δείχνει το επόμενο σχεδιάγραμμα.

Ας δούμε παρακάτω το ρυθμό αύξησης της νομισματικής βάσης (η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο των swaps, σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς δείκτες προσφοράς χρήματος Μ1 και Μ2 οι οποίοι είναι χρήσιμοι στο να δείχνουν την δομή της εσωτερικής ζήτησης χρήματος). Όπως προκύπτει από τον ακόλουθο πίνακα, η αύξηση της νομισματικής βάσης (νομισματική κυκλοφορία + τραπεζικά αποθεματικά) μεταξύ Δεκεμβρίου 2010 και 6 Απριλίου 2011 είναι άνω του 22%, ενώ η αύξηση στο παραδοσιακό δείκτη προσφοράς χρήματος Μ1 είναι μόνο 11%).

Τη στιγμή που η Fed έχει κρατήσει τα επιτόκια σε σχεδόν μηδενικό επίπεδο, η ΕΚΤ διατηρεί υψηλότερα επιτόκια, και την προπερασμένη εβδομάδα τα αύξησε κατά 25 μονάδες βάσης. Οι ενέργειες αυτές οδήγησαν σε μείωση των επιτοκίων swap όπως δείχνει το παρακάτω σχεδιάγραμμα.

Swap Rates

Η πτωτική τάση των επιτοκίων swaps συντελεί στη φθίνουσα πορεία του επιτοκίου  LIBOR-OIS. Μια τέτοια μείωση μπορεί να σηματοδοτήσει την πρόθεση διάθεσης αποθεματικών στη διατραπεζική αγορά. Ως εκ τούτου, ο στόχος της αποδέσμευσης  αποθεματικών και το ξεπάγωμα της διατραπεζικής αγοράς – ιδιαίτερα μεταξύ των τραπεζών της ΕΕ – θα μπορούσε επίσης να επιτευχθεί μέσω QE2 (ανατρέξτε στο σχολιασμό μας το περασμένο έτος όσον αφορά QE2).

Το κατωτέρω σχεδιάγραμμα επιβεβαιώνει την συρρίκνωση του εν λόγω διατραπεζικού επιτοκίου.

Spread μεταξύ LIBOR-OIS

Σε διεθνές επίπεδο, το δολάριο ΗΠΑ βιώνει εμπειρίες περαιτέρω μειώσεων  (βλέπε σχεδιάγραμμα  παρακάτω), το οποίο  ενισχύει τις εξαγωγές των ΗΠΑ, ενώ κάνει τις εισαγωγές των ΗΠΑ πιο ακριβές, πράγμα που ενισχύει το εμπορικό ισοζύγιο των ΗΠΑ και επιδρά θετικά στην ανάρρωση της οικονομίας των ΗΠΑ.

Δείκτης διεθνούς ισοτιμίας του δολαρίου

Φυσικά, η πτωτική πορεία ενός νομίσματος, έχει επιπτώσεις στις αποδόσεις των ομολόγων του εν λόγω νομίσματος. Έτσι, όπως βλέπουμε κατωτέρω, τα δεκαετή ομόλογα των ΗΠΑ (μπλε γραμμή) αποδίδουν περισσότερο. Φυσικά αυτό έχει ως επακόλουθο μεγαλύτερη επιβάρυνση για τα δημοσιονομικά ελλέιματα, αλλά εφόσον η επιβάρυνση διατηρείται σε φυσιολογικά επίπεδα και δεδομένου ότι το χρέος των ΗΠΑ είναι σε δολάρια το πρόβλημα δεν είναι και τόσο σημαντικό, ενώ παράλληλα εξασφαλίζει  σταθερό εισόδημα για όσους εξαρτώνται από αυτό (λ.χ. συνταξιούχοι).

Ο πρόεδρος της Fed Bernanke έχει χρησιμοποιήσει ένα άλλο επιχείρημα το οποίο  λέει ότι η QE2 έχει αυξήσει τις τιμές των μετοχών. Με όλο τον σεβασμό προς τον πρόεδρο, εμείς απλά δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτή τη λογική. Δεν είναι δουλειά της Fed  η ενίσχυση του χρηματιστηρίου. Ωστόσο, εάν επεκταθεί η λογική του προέδρου, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε  ότι η QE2 θα μειώσει την αστάθεια των χρηματαγορών και συνεπώς θα μειώσει και την οικονομική αστάθεια. Θα μπορούσαμε να χειροκροτήσουμε  ασφαλώς την μείωση της εν λόγω αστάθειας, η οποία, όπως δείχνει  το παρακάτω σχεδιάγραμμα , έχει επιτευχθεί.

VIX Δείκτης Αστάθειας

Ας κλείσουμε , δηλώνοντας ότι είμαστε της άποψης ότι υπάρχουν δύο επιπλέον σημαντικοί παράγοντες που συμβάλουν επίσης στην αποδυνάμωση του δολαρίου, και πιο συγκεκριμένα: carry trade (όπου θεσμικοί επενδυτές δανείζονται σε δολάρια με σχεδόν μηδενικό κόστος, και τοποθετούν τα δανειζόμανα κεφάλαια σε ομόλογα με καλύτερες αποδόσεις), και διεθνείς εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των χωρών BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα) οι οποίες διεξάγονται με τα  αντίστοιχα νομίσματα  τους και όχι σε δολάρια ΗΠΑ.

Συνεχίζουμε να ανωτιόμαστε: Γιατί έχουμε χαρτονoμίσματα χωρίς άγκυρα;

Ωδή στη άγκυρες!